در شرایطی که قیمت مسکن و همینطور رهن و اجاره به شکلی غیر معقولانه و تصاعدی افزایش مییابد و امروز قیمت هر متر مربع آن در کلان شهری چون تهران به حدود ۴۵ میلیون تومان رسیده است، مصوبه ای اخیرا در دولت به تصویب رسید که طی آن روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک تعیین شد که بر خلاف تصور، با وجود گرانی مسکن یا رهن و اجاره انتطار می رفت که افزایش یابد که اینطور نشد و بالعکس کاهش یافت. این در حالی است که از طرفی مشاوران املاک همواره از رکود خرید و فروش املاک بخصوص در چند سال اخیر گلایه داشتند و به کاهش درآمد های خود اشاره میکردند و از طرف دیگر تعیین حق الزحمه مطابق تقویم سالیانه سازمان امور مالیاتی را مطابق با شرایط واقعی نمی دانند و این طرح را از قبل شکست خورده قلمداد می کنند.
همچنین همواره فعالان صنف مشاوران املاک مدعی هستند که بخاطر درآمد پایین این صنف که ناشی از رکود بازار خرید و فروش ملک است، بسیاری از همکارانشان جمع کرده اند و حال که قرار است چنین تغییری با روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک صورت پذیرد، درآمد آنها کمتر هم می شود و این برای آینده شغلی آنها یک فاجعه است. این در حالی است که نمایندگان مجلس و مسئولان وزارت راه و شهرسازی، با این استدلال این طرح را جایگزین طرح قبلی نموده اند که معتقدند باید رابطه تعرفه بنگاه های معاملاتی با قیمت ملک قطع شود. چراکه آنها عملکرد مشاوران املاک را دلیل گرانی مسکن و همینطور قیمت بالای رهن و اجاره می دانند.
آئین‌نامه ساماندهی بازار مسکن و اجاره بها
هیئت وزیران در ۱۲ تیر ۱۴۰۱ به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی در رابطه با ساماندهی بازار مسکن و اجاره بها جواب مثبت داد و آن را به تصویب رساند.این پیشنهاد در قالب یک آئین نامه ۱۴ ماده ای تنظیم شد که ماده ۴ آن دربردارنده روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک است. لذا در حالی که در حق الزحمه یا همان کمیسیون مشاوران املاک تا قبل از این به صورت درصدی از رقم معاملات از دو طرف یعنی مالک و خریدار یا موجر و مستاجر اخذ میشد و در تهران به ۲۵ صدم درصد از هر یک از طرفین می رسید، طبق روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک که قرار است از شهریورماه امسال اجرایی شود، به صورت درصدی از ارزش معاملاتی املاک که موضوع ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم است برای قراردادهای فروش و درصدی از ارزش اجاری املاک که موضوع ماده ۵۴ قانون مالیات های مستقیم می باشد برای قراردادهای اجاره در نظر گرفته شد.
روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک
در روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک، ارزش معاملاتی املاک، ملاک محاسبه قرار می گیرد و نه ارزش واقعی ملک که این باعث کمتر شدن حق الزحمه یا کمیسیون مشاوران املاک میگردد. چراکه بررسی های میدانی ما نشان میدهد که مثلا یک ملک با ارزش واقعی ۲ میلیارد تومان، ارزش معاملاتی املاک آن ۲۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده است. این ارقام از سوی کمیسیون تقویم املاک تعیین میگردد. همچنین مقرر گردیده تا حق الزحمه مشاوران املاک در مبایعه نامه یا اجاره نامه قید یا چاپ شود و همینطور کد رهگیری با سامانه عمومی قابل انجام باشد تا برای اخذ آن با وجود رایگان بودن، از سوی برخی مشاوران املاک مبلغی اخذ نگردد. به علاوه دریافت حق الزحمه مشاوران املاک منوط به استفاده از کارتخوان های متصل به سامانه سازمان امور مالیاتی خواهد بود.
لذا روش جدید حق الزحمه مشاوران املاک باعث می شود تا هر یک از طرفین خرید و فروش ملک یا رهن و اجاره آن، مبالغ بسیار کمتری را به عنوان حق الزحمه یا همان کمیسیون به مشاوران املاک بپردازند. که هر چند ممکن است درآمد مشاوران املاک کم شود و به اصطلاح آب برود، اما برنامه ریزان آن بر این باور هستند که این طرح می تواند با قطع کردن ارتباط ارزش واقعی ملک با مبلغ حق الزحمه، باعث شود تا مشاوران املاک برای دریافت کمیسون بیشتر، ارزش ملک را بالا نبرند.
